Collection: 58/441/0 Urząd Stanu Cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Iłża

Urząd Stanu Cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Iłża


Archiwum Państwowe w Radomiu
Former title of the collection: - brak danych -	Dates: 1876-1917
Foreign language title of the collection: - brak danych -	Dates: 1876 - 1917
Name of the creator: - brak danych -	Access conditions: tak
Category: urzędy stanu cywilnego i akta metrykalne - urzędy stanu cywilnego	Languages: polski łaciński rosyjski

Finding aids

Type of finding aid	Control inventory	Additional information
inwentarz książkowy	Yes	- brak danych -

History of the creator Świeckie urzędy i księgi stanu cywilnego utworzone zostały na terenie Księstwa Warszawskiego na mocy wprowadzonego z dniem 1 maja 1808 r. Kodeksu Napoleona (Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego t. I: s. XXXVI, Nr 2, s. 46-47; Nr 9, s. 195-201; Nr 10, s. 231-236). Prowadzenie akt stanu cywilnego dla wszystkich mieszkańców, niezależnie od wyznania, powierzono duchownym pełniącym obowiązki parafialne (w praktyce proboszczom parafii rzymsko-katolickich), którzy w tym zakresie stali się urzędnikami stanu cywilnego; obowiązek udzielania ślubów cywilnych i ogłaszania cywilnych rozwodów nałożono na prezydentów i burmistrzów. Kontrolowanie akt należało do sędziów pokoju lub ich zastępców. Księgi, zwane rejestrami, prowadzono dla całej gminy w dwu egzemplarzach. Na terenach Zapilcza, przyłączonego do Księstwa Warszawskiego na mocy Traktatu Wiedeńskiego z 14 października 1809 r., przepisy te wprowadzono z dniem 15 sierpnia 1810 r. (Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego t. II Nr 18 s. 220-221); obowiązywały do końca 1825 r. Od 1826 r., na mocy postanowienia Księcia Namiestnika z 3 listopada 1825 r. na terenie Królestwa Polskiego wprowadzono właściwie religijny charakter akt stanu cywilnego: w wyznaniach chrześcijańskich akta stanu cywilnego połączono z metrykami kościelnymi - urzędnikami stanu cywilnego byli przełożeni parafii, a w wyznaniach niechrześcijańskich - burmistrzowie lub osoby świeckie uprawnione przez władze (Dziennik Praw Królestwa Polskiego: t. 10, s. 41-84; t. 11 s. 15-29). Nowe, ogłoszone 24 czerwca 1836 r., Prawo o Małżeństwie, w przeciwieństwie do Kodeksu Napoleona traktującego małżeństwo jako umowę cywilną, której zawarcie i rozwiązanie zależało od władz cywilnych, zawarcie małżeństwa uzależniało od władz duchownych, a obrzęd religijny zyskał pierwszeństwo przed czynnościami cywilnymi tj. spisaniem aktu. Skutki cywilne zawartych małżeństw przekazano do kompetencji sądom cywilnym (Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. 18 s. 46-297). Wyznaniowe prowadzenie ksiąg stanu cywilnego oparte na postanowieniu Księcia Namiestnika z 3 listopada 1825 r. obowiązywało na terenie byłego Królestwa Polskiego do 31 grudnia 1945 r. Świeckie urzędy stanu cywilnego jako jednolite w całym kraju organy administracji państwowej powołane zostały na mocy dekretu z 25 września 1945 r. (Dz. U. 1945 Nr 48, poz.: 272, 273).
Siedzibą urzędnika stanu cywilnego była Iłża.
Do zadań urzędników stanu cywilnego należało prowadzenie ksiąg (do 1825 r. zwanych rejestrami) w dwu egzemplarzach. Wpisywano do nich, w określonej przepisami formule, akta: urodzenia dziecka, uznania dziecka pozamałżeńskiego, przysposobienia, zapowiedzi małżeństwa (do 1825 r.), małżeństwa i śmierci. Egzemplarz „rządowy” stanowiła księga podzielona na trzy części, z których każda przeznaczona była do zapisywania jednego rodzaju akt: urodzeń, ślubów i zgonów, zamykanych protokolarnie corocznie; stanowiła ona duplikat, który wraz z allegatami, czyli załącznikami do akt metrykalnych (głównie do akt ślubów), po kontroli, przekazywano do archiwum hipotecznego właściwego terytorialnie sądu pokoju (i jego późniejszego odpowiednika). Unikat, czyli egzemplarz gruntowy pozostawał w miejscu sporządzenia (do 1825 r. w archiwum gminy); wpisów dokonywano w trzech odrębnych księgach: każda prowadzona w okresie wieloletnim (do czasu całkowitego zapisania), przeznaczona na wpis jednego rodzaju akt metrykalnych: urodzeń, ślubów, zgonów. Przepis Rady Ministrów z 29 kwietnia 1909 r. nałożył na władze sądowe Królestwa Polskiego obowiązek wprowadzania, w przechowywanych w archiwach hipotecznych egzemplarzach ksiąg stanu cywilnego (duplikatach), na marginesach akt urodzeń informacji o zawarciu małżeństwa, otrzymanych od prowadzących księgi stanu cywilnego (Sobranie Uzakonenij i Rasporâženij Pravitel'stva, 1909 Oddz. I, No 90, poz. 715, s. 1474). Wpisy prowadzono w języku polskim, a od 1 stycznia 1868 r., na mocy rozporządzenia Komitetu Urządzającego w Królestwie Polskim, księgi o urodzonych, zaślubionych i zmarłych wszystkich wyznań - w języku rosyjskim; jedynie odpisy akt osób wyznania rzymsko-katolickiego wydawano, w miarę potrzeb, w dwu językach: rosyjskim i polskim. Od 1915 r. księgi prowadzono w języku polskim. Scope and content Akta metrykalne urodzeń, ślubów i zgonów - duplikaty 1876-1916, sygn. 1-44; allegata do akt zaślubionych 1876-1888, 1890-1916, sygn. All. 1-40. Szczegółowo zawartość rodzajową akt, wraz z lukami, oddaje baza PRADZIAD. Supplementary information księgi mikrofilmowane do 1877 r. – Mf: GR 198-199; akta rejestrowane w bazie PRADZIAD; akta wcześniejsze w AP Starachowice; poddane odkażaniu gazem “Rotanox” w XI 1987 i 1998 r., dopływy odkażane na bieżąco

No.	Name	Units	Dates	Number of scans
	Units without series	0		0
1	Księgi metrykalne	44	1876-1917	860
2	Alegata	40	1876-1916	0

Units without series::

Reference code	Title	Dates	Number of scans
- Units not found -

Amount of archival material

Total (archival units): 84

Processed (archival units): 84

Without inventory (archival units): 0

Total (linear meters): 2.15

Processed (linear meters): 2.15

Without inventory (archival units): 0.00

Amount of non-archival material

Total (archival units): 0

Total (linear meters): 0.00

Dates of non-archival material: - brak danych -