Collection: 82/15/0 Archiwum Stanów Krajowych Górnych Łużyc

Archiwum Stanów Krajowych Górnych Łużyc

<< Previous result Back to the list of results Next result >>
Archiwum Państwowe we Wrocławiu
Former title of the collection: - brak danych -	Dates: 1319 - 1937
Foreign language title of the collection: Landstädtische Archiv ober Lausitz	Dates: 1319 - 1937
Name of the creator: - brak danych -	Access conditions: tak
Category: administracja ogólna - władze wojewódzkie, prowincjonalne, gubernialne	Languages: niemiecki

Finding aids

Type of finding aid	Control inventory	Additional information
inwentarz książkowy	Yes	- brak danych -

History of the creator Od połowy XIII w. ustalił się podział Łużyc na Dolne i Górne. Łyżyce Górne przechodziły przez ręce różnych lenników, będąc własnością Bolka II Małego, księcia świdnickiego, a później syna Karola IV - Jana zw. Zgorzeleckim. Od końca XIV w. znajdowały się pod władzą czeskich luksemburgów, w których imieniu władzę sprawowali starostowie czescy. W okresie walk króla węgierskiego Macieja Korwina o Śląsk, starostą górnołużyckim był ks. legnicki Fryderyk I, a potem stanowisko to piastował królewicz polski Zygmunt (od 1504 r.). W czasie wojny trzydziestoletniej Łużyce przeszły jako lenno pod władzę elektora saskiego Jana Jerzego I.
Organizacja stanowa pojawiła się na Górnych Łużycach w XIV w. W 1374 r. istniały dwa stany: szlachecki i miejski. Stan szlachecki składał się z trzech grup: panów, prałatów, rycerstwa i wasali, a stan miejski tworzyło 6 królewskich miast z Budziszynem na czele. Wraz z kształtowaniem się stanów jako czynnika politycznego, na Górnych Łużycach powstały też organy stanowe: sejm, sejmiki, urzędy ziemskie. Pierwszy sejm zebrał się w 1393 r. w Budziszynie. Do jego uprawnień należało m.in.. uzależnianie każdego uznania margrabiego od wystawiania tzw. rewersu gwarantującego autonomię Górnych Łużyc, oraz potwierdzenie praw, wolności i przywilejów całego kraju. Dzieliły się na zwyczajne i nadzwyczajne. Sejmiki nie miały osobnych terenów zebrań. Odbywały się razem z sejmami zwyczajnymi. Dzieliły się na ziemskie, miejskie i elekcyjne. Najważniejszymi urzędami ziemskimi były: urząd marszałka ziemskiego, oratora, syndyka ziemskiego i komisarza wojennego. W przeciwieństwie do innych krajów Stany Górnych Łużyc cieszyły się szeroką autonomią. Ustrój stanowy przetrwał na Łużycach do początku XIX w. (reformy Steina), a jego szczątkowe formy funkcjonowały także w ciągu tego wieku.
Archiwum Stanów Krajowych Górnych Łużyc mieściło się na zamku w Budziszynie. Z 1680 r. pochodzą najstarsze inwentarze tego zespołu. Było dwukrotnie reorganizowane w związku z dopływami akt ( między 1790 a 1800 r., oraz po 1830 r.). Scope and content 1. Historia, statystyka, korespondencja /1396-1880/
Wiadomości historyczne, sprawy sejmików, rękopisy o treści historycznej, wykaz książąt i margrafów łużyckich, regulaminy
dworskie, nobilitacje, sprawy ustrojowe, zamek w Budziszynie, statystyka (wykaz mężczyzn, miejscowości, majątków, gruntów i
właścicieli, budynków miejskich), pomiary, sprawy graniczne, szacunki, przywileje stanów księstwa świdnicko- jaworskiego, czeska
ordynacja krajowa.
2. Władanie Górnymi Łużycami /1635-1871/
Zmiany przynależności państwowej i zastaw Górnych Łużyc, hołdy, podział Łużyc, zastawy, dziedziczenie, uroczystości związane z
domem książęcym i saskim domem królewskim, stosunki z Rejencją Legnicką.
3. Stosunki z ościennymi państwami i krajami /1546-1878/
Sprawy czesko-łużyckie, sprawy graniczne między Górnymi Łużycami w Saksonii i Prusach, współpraca obu części Łużyc, sprawy
łużycko-sląskie, sprawy archiwalne.
4. Sprawy ustrojowe Margrabstwa Górnołużyckiego /1372-1883/
Ustrój krajowy: sprawy ustrojowe Górnych i Dolnych Łużyc, prawa, przywileje, spory, skargi wyznaniowe, przywileje dla miast i wsi
( w tym dla Związku Sześciu Miast), przywileje dla dominiów i majątków rycerskich, sprzedaż dóbr .
5. Stany /1533-1937/
Sprawy ogólne Stanów Krajowych, organizacja i działalność Sejmiku Prowincjonalnego, urzędy krajowe: ustrój stanowy, organizacja
stanów, uchwały, protokoły z posiedzeń sejmików w Zgorzelcu, Dreźnie i Budziszynie, rejestry osób ze stanu szlacheckiego w
księstwie zgorzeleckim i powiatach lubańskim i żytowskim, zawiadomienia o sejmikach, koresopondencja, sprawozdania, projekty
spraw wnoszonych pod obrady, urzędnicy, urząd opieki nad sierotami, namiestnicy klasztorni, sekretariat ds. podatkowych,
namiestnicy królewscy, starostowie, margrabstwa.
6. Wojskowość /1550-1883/
Powinności na rzecz wojska, sprawy obronne, uzbrojenie, wojna trzydziestoletnia, przemarsze, kwaterunki, zaopatrzenie, inwazja
szwedzka Karola XII, rekrutacja, szpitale wojskowe.
7. Krajowa Kasa Kryminalna /1753-1840/
Koszty i opłaty dochodzeń, transport więźniów i ich zaopatrzenie.
8. Sprawy podatkowe /1582-1699/
System podatkowy, kontrybucje.
9. Fundacje /1750-1887/
Administracja funduszami dla biednych, fundacje na rzecz opieki społecznej.
10. Archiwum Krajowe /1605-1838/
Wykazy i repertoria archiwalne, zabezpieczenie i opracowanie zbiorów.
11. Sprawy ogólne /1498-1816/
Ustanowienie orderu, parenty, spory graniczne, przywileje, sprawy religijne, opieka nad czeskimi emigrantami, sprawy lenne,
sprzedaż majątków, sprawy sądowe, sejmiki krajowe, rejestry szlachty, nobilitacje, nadawania tytułów, sądownictwo kościelne,
klasztor w Marienthal, obsada parafii, poddani i ich powinności, sprawy monetarne, cła, akcyzy, podatki, kontrybucja szwedzka,
zakaz wywozu broni w czasie wojny z Francją, poczta, epidemie, klasztor w Joachimstein ( fundacje, obsada, spory) .
12. Sejmy krajowe /1509-1926/
Sejm generalny i sejmiki prowincjonalne: zwołanie sejmików, korespondencja i sprawozdania.
13. Aneks /1549-1856/
Sprawy procesowe, spis wsi i miast Saksoni i ziem inkorporowanych, sprawy handlowe i podatkowe, konwencja w sprawie podziału
Margrabstwa Górnych Łużyc, główna matrykuła rycerstwa śląskiego i górnołużyckiego. Supplementary information Zespół zmikrofilmowany: n-ry: T.195752 - T.197583

No.	Name	Units	Dates
	Units without series	0
1	Historia, statystyka, sprawy sejmików różnych prowincji Rzeszy Niemieckiej	65	1319-1937
2	Zmiany przynależności państwowej i zastaw Górnych Łużyc, hołdy i inne wydarzenia polityczne	36	1577-1861
3	Stosunki z ościennymi państwami i krajami	83	1546-1897
4	Ustrój krajowy	192	1300-1937
5	Sprawy ogólne Stanów Krajowych, organizaja i działalność Sejmiku Prowincjonalnego, urzędy krajowe	629	1319-1937
6	Militaria	893	1319-1937
7	Krajowa Rada Kryminalna	84	1753-1876
8	Krajowy Urząd podatkowy i ustrój fiskalny	6	1471-1699
9	Fundacje	9	1750-1887
10	Archiwum Krajowe	25	1319-1937
11	Sprawy różne - graniczne, przywileje miast i księstwa swidnicko-jaworskiego, lenne dóbr rycerskich, sprzedaż i kupno majątków rycerskich, Urząd Królewski w Zgorzelcu, sądowe, kościelne, klasztorne, policyjne, wojskowe, podatkowe	215	1498-1816
12	Sejm generalny i sejmiki prowincjonalne	256	1509-1926
13	Aneks	10	1319-1937

Units in the collection::

Number of units per page

Reference code	Title	Dates
82/15/0/1/1	Princeps Saxonicus Lusatiae redividus d.i. Ordentliches Verzeichnis und Zeitregister der Lusatsischen Fürsten Herzogen. Herrn und Markgrafen v. Dr Leuber	1649
82/15/0/1/2	Miscellanea zur Sächsischen Geschichte gehörig	1693-1717
82/15/0/1/3	Historische Nachricht von Arnsdorf im Fürstenthum Görlitz gelegen, zusammengetragen u. Beschrieben von Christian Knauthe Pfarrern zu Friedersdorf	1762
82/15/0/1/4	Standes Erhebungen hohe und andere Avancements und ertheilte Choraten betr.	1648-1749
82/15/0/1/5	Standes Erhebungen hohe und andere Avancements und ertheilte Choraten betr.	1751-1756
82/15/0/1/6	Standes Erhebungen hohe und andere Avancements und ertheilte Choraten betr.	1759-1803
82/15/0/1/7	Hof und Rang Ordnung	1738-1785
82/15/0/1/8	Hof und Rang Ordnung	1764
82/15/0/1/9	Acten betr. die Erhebung der kurfürstlichen Lande zu einem Königreiche	1807
82/15/0/1/10	Fascicul das Schloss zu Budissin betr.	1636-1694
82/15/0/1/11	Ober Lausitzer Regierungs und Ehren Spiegel von der Markgraf Amt Ober Lausitz Staats Verfassung Gerechtsamen und Bedürfnissen	1733-1761
82/15/0/1/12	Eingesammelte alte und neue Nachrichten vom Görlitzer Kreise	1656-1753
82/15/0/1/13	Tabellen und Specificaziones aller Manschaften von 12 bis 60 Jahren item was jeder Wirth vor Feld hat wieviel er Steuern gibt im FĂĽrstentum Görlitz und zwar dessen Görlizischen Kreis d.a.	1708
82/15/0/1/14	Tabellen und Specificaziones aller Manschaften von 12 bis 60 Jahren...ingleichen vom Zittauischen Kreise	1708
82/15/0/1/15	Tabellen und Specificaziones aller Manschaften von 12 bis 60 Jahren...dergleichen vom Laubanschen Kreise	1708

1 2 3 4 ... 81 82 83 84 85 ... 164 165 166 167

Amount of archival material

Total (archival units): 2503

Processed (archival units): 2503

Without inventory (archival units): 0

Total (linear meters): 151.00

Processed (linear meters): 151.00

Without inventory (archival units): 0.00

Amount of non-archival material

Total (archival units): 0

Total (linear meters): 0.00

Dates of non-archival material: - brak danych -